بررسی رابطه فرسایش پذیری، اشکال فرسایش و تلفات خاک های حاصل از سه ‏نوع مارن در آذربایجان غربی

Authors

رضا سکوتی اسکوئی

حمیدرضا پیروان

داود نیک کامی

محمدحسین مهدیان

abstract

با توجه به این که اراضی مارنی در محدوده حوزه های آبخیز بخش شمالی استان آذربایجان غربی گسترش زیادی داشته و فرسایش خاک در این اراضی زیاد است، در این پژوهش فرسایش پذیری و اشکال فرسایشی خاک های حاصل از مارن ها و رابطه آن ها با تلفات خاک در این اراضی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور ابتدا مناطق پراکندگی مارن ها در استان بررسی و با توجه به شرایطی مانند ضخامت و برونزدهای مارنی، تناوب میان لایه های مارنی و اشکال فرسایشی مشهود در آن ها، مارن های حساس به فرسایش در مناطق شمالی استان شناسایی شدند. در 15 نقطه و با سه تکرار از خاک سطحی این اراضی نمونه برداری شد . شاخص های فرسایش پذیری این خاک ها شامل نسبت رس و شاخص فرسایش پذیری k در فرمول جهانی فرسایش تعیین شد. با استفاده از باران ساز قابل حمل ، میزان تولید رواناب و رسوب نیز در مناطق انتخابی به دست آمد. شدت و اشکال فرسایش با استفاده از روش blm تعیین و ارتباط بین فرسایش پذیری خاک های مارنی با شکل ، نوع فرسایش و رسوب دهی از طریق ماتریس همبستگی بررسی و گروه های همگن از نظر تولید رسوب و حساسیت به فرسایش با استفاده از آزمون دانکن تعیین شدند. نتایج به دست آمده نشان می دهد، با وجود آن که به طور کلی وضعیت فرسایش سطحی به روش blm در طبقه متوسط قرار می گیرد، در مناطق قره تپه و قره آغاج فرسایش آبکندی امتیاز بیشتری به خود اختصاص داده و فرسایش شیاری در کلیه نقاط امتیازات بالایی داشته است. حجم رواناب سطحی کمینه 255 در منطقه شعبانلو و بیشینه 577 سانتی متر مکعب در منطقه قره تپه به دست آمد. ضریب رواناب بین 0.23 تا بیشینه 0.53 محاسبه شد. کمینه گل آلودگی تولید شده برابر 10 گرم در لیتر در قره تپه و بیشینه آن برابر 180 گرم در لیتر در قره آغاج اندازه گیری شد. همچنین، مشخص شد که شاخص نسبت رس در ظهور فرسایش به شکل آبکندی و حجم رواناب در فرسایش سطحی و شیاری نقش تعیین کننده (با اطمینان 95 درصد) داشته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی رابطه فرسایش‌پذیری، اشکال فرسایش و تلفات خاک‌‌های حاصل از سه ‏نوع مارن در آذربایجان غربی

با توجه به این‌که ‌اراضی‌ مارنی‌ در محدوده حوزه‌های‌ آبخیز بخش شمالی استان‌ آذربایجان غربی گسترش زیادی داشته و فرسایش خاک در این اراضی زیاد است، در این‌ پژوهش فرسایش‌‌پذیری و اشکال فرسایشی خاک‌های حاصل از مارن‌ها و رابطه آن‌ها با تلفات خاک در این اراضی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور ابتدا مناطق پراکندگی‌ مارن‌ها در استان بررسی و‌ با توجه به شرایطی مانند ضخامت و برونزدهای مارنی، تناوب میان...

full text

رسوب شناسی و تعیین شاخص های فرسایش پذیری مارن های سازند قرمز بالایی در ناحیه ایوانکی

منطقه مورد مطالعه با وسعت 3750کیلومتر مربع در 65کیلومتری جنوب شرقی تهران و 140کیلومتری جنوب غربی سمنانقرار دارد. در مقاله حاضر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی و مهندسی مارن های حساس به فرسایش با اشکال مختلف فرسایشسطحی شیاری، آبراهه ای و خندقی بررسی شده است و از پهنه های مارنی با فرسایش غالب شیاری 14نمونه گرفته شده است.نتایج تجزیه شیمیایی نشان می دهد که اراضی مارنی مورد نظر جزء خاکهای شور قلیائی میبا...

full text

ارزیابی مقایسه ای روش های درون یابی در تخمین شاخص فرسایش پذیری معادله جهانی تلفات خاک

فرسایش پذیری از عوامل اصلی و مؤثر در ایجاد فرسایش خاک است که به عنوان جز جدانشدنی از توابع ریاضی مدل های فرسایش همچون معادله جهانی تلفات خاک محسوب می شود. تحقیق حاضر در بخشی از دشت یزد- اردکان به عنوان یکی از دشت های تیپ مناطق خشک با هدف تعیین الگوی توزیع مکانی فرسایش پذیری خاک (k) و مقایسه روش های درون یابی ساده، معمولی و جهانی کریجینگ انجام شد. روش نمونه برداری طبقه بندی-تصادفی از 37 نقطه با ...

full text

بررسی رابطه فرسایش پذیری خاک(K)وپایداری خاکدانه ها در سریهای عمده خاکهای دشت قزوین

این تحقیق به منظور بررسی رابطه بین فاکتور فرسایش پذیری خاک(Kدرمعادله جهانی فرسایش خاک)با میزان پایداری خاکدانه ها انجام گرفت.همچنین اثر کربنات کلسیم از طریق بافت خاک بر فاکتور فرسایش پذیری،مورد مطالعه قرار گرفت.بدین منظور از21 سری خاک دشت قزوین که با تحت سریهای جداشده،جمعاً 44سری وتحت سری را شامل می شود(براساس مطالعات مؤسسه تحقیقات خاک وآب)،تعداد111 نمونه مرکب از خاکهای سطحی برداشته شدآزمایشات م...

full text

بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مارن های نئوژن بر اشکال و شدت فرسایش در منطقه ورامین جنوب شرق استان تهران

مارن­ها در بین واحدهای سنگ­شناسی، بیش­ترین رسوبات را در حوضه­های آبخیز تولید می­نمایند. این خاصیت مارن­ها سبب کاهش عمر مفید سدها، سیل، رسوب­گذاری کانال­های آبرسانی، تخریب جاده، تاسیسات و در نهایت پدیده بیابان­زایی می­شود. از این رو شناخت خصوصیات موثر در فرسایش­پذیری و واگرایی مارن­ها می­تواند در اولویت باشد. در این مطالعه مارن­های جنوب استان تهران (جنوب حسن آباد ـ ورامین) از نقطه نظر شکل و شدت ...

full text

رسوب شناسی و تعیین شاخص های فرسایش پذیری مارن های سازند قرمز بالایی در ناحیه ایوانکی

منطقه مورد مطالعه با وسعت 3750کیلومتر مربع در 65کیلومتری جنوب شرقی تهران و 140کیلومتری جنوب غربی سمنانقرار دارد. در مقاله حاضر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی و مهندسی مارن های حساس به فرسایش با اشکال مختلف فرسایشسطحی شیاری، آبراهه ای و خندقی بررسی شده است و از پهنه های مارنی با فرسایش غالب شیاری 14نمونه گرفته شده است.نتایج تجزیه شیمیایی نشان می دهد که اراضی مارنی مورد نظر جزء خاکهای شور قلیائی میبا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مهندسی و مدیریت آبخیز

Publisher: پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

ISSN 2251-9300

volume 7

issue 4 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023